با تعویق بازیها چه بر سر ورزش جهان خواهد آمد؟ آیا احتمال لغو کامل توکیو 2020 وجود دارد؟
تحلیل بیانیه مشترک شینزو آبه و توماس باخ مبنی بر تعویق توکیو 2020 / معمای کرونا
به قلم جاسم منوچهری پژوهشگر رفتار مصرفکننده و روابط بینالملل در ورزش؛ عضو هیأت علمی دانشکده تربیتبدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
این اولینبار نیست که چشم بادامیهای سختکوش در گلاویز با معضل المپیک، پریشان و برافروخته سر بر بالین مینهند. در جریان سی و پنجمین اجلاس کمیته بینالمللی المپیک در برلین 1936 بود که قرعه میزبانی بازیهای المپیک تابستانی 1940 به نام ساموراییها و در توکیو افتاد. سی و ششمین اجلاس در ورشو نیز میزبانی بازیهای المپیک زمستانی 1940 را به نام ساپورو ثبت نمود. در حقیقت به واسطه تلاش ژاپن، برای اولینبار بازیهای المپیک به قاره آسیا آمد. ساموراییها با افتخار به جهان اعلام کردند که مراسم افتتاح بازیها را همزمان با دوهزار و ششصدمین سالگرد تاسیس امپراتوری افسانهای ژاپن، بزرگداشت بنیانگذار آن، امپراتور جیمو جشن خواهند گرفت. نظم حاکم بر برنامه سازماندهی بازیها به خوبی پیش میرفت تا اینکه در سال 1938 شعلههای آتش جنگ سنتی چین و ژاپن مجدداً زبانه کشید و آی. او. سی. هردوی بازیهای تابستانی و زمستانی 1940 را از ژاپن خارج و برگزاری آن را به ترتیب به هلسینکی فنلاند و سنتموریتز سوئیس سپرد!! هرچند آنها نیز از المپیک در آن زمان خیری حاصل نکردند چرا که هیتلر در روز جمعه یکم سپتامبر سال 1939 با حمله به لهستان جنگ جهانی دوم را آغاز کرد و تمامی بازیهای المپیک تابستانی و زمستانی 1940 و 1944 لغو گردیدند!!
اما بر سر توکیو 2020 چه خواهد آمد؟
دولت ژاپن و آی. او. سی. در بیانیهای مشترک روز سه شنبه 24 مارس رسماً اذعان نمودند که المپیاد بیست و نهم در مورخ 24 جولای به دلیل شیوع کوئید-19 کلید نخواهد خورد. تابستان 2020 بدون المپیک خواهد ماند و اعلام شده است که المپیاد بیست و نهم تا پیش از تابستان 2021 سازماندهی خواهد شد. این تصمیم قابل پیشبینی که شوک بزرگی به ورزشکاران، مربیان و حامیان مالی، تیم اقتصادی دولت ژاپن و سایر ذینفعان بازیها وارد نمود از ابعاد گوناگون قابل بررسی میباشد.
اولاً، تاکنون 6000 ورزشکار برای حضور در بازیها سهمیه کسب نمودهاند و هزاران ورزشکار دیگر نیز در انتظار شانس کسب سهیمه، بلاتکلیف هستند. هرچند بازیها میبایست در شرایط ایمن برگزار شود اما پذیرش این اتفاق همچنان برای ورزشکاران سخت میباشد. فراموش نکنیم که زندگی تمامی این ورزشکاران به برنامه بازیها گره خورده است. آنها میبایست سخت ورزش کنند و حتی سختیهای دیگری مثل فراغت از تحصیل از دانشگاه را نیز همزمان به دوش کشند. این سبک از زندگی، برنامه حداقل چهارساله آنها بوده و هماکنون و در آستانه بهرهبرداری، متوقف گردیده است! جردن باروز قهرمان المپیک در این خصوص تابستان سال پیش گفته است: "به عنوان یک المپین، ما چیدمان برنامه زندگی را 4 سال به 4 سال ترتیب میدهیم. هرآنچه که انجام میدهیم همانند یک چرخه است". لذا ورزشکارانی که بنا داشتند تا در ماه جولای به اوج آمادگی برسند، میبایست به عقب بازگشته و همه چیز را مجدد طراحی نمایند. متخصصین فیزیولوژی ورزش، بر پیچیدگی این امر واقفند!
کرونا، بیتمرینی را برای ورزشکاران به بار آورده است. این چه تاثیری بر کسب سهیمه المپیک خواهد گذاشت؟
به نقل از آی. او. سی.، تاکنون 57 درصد سهمیههای 2020 قطعی شدهاند. برای 43 درصد باقی مانده، میبایست رقابتهای انتخابی برگزار گردد. 33 فدراسیون بینالمللی جزو برنامه بازیهای المپیک 2020 هستند و چنانچه در سال 2021 بنا باشد رویدادهای توزیع سهمیه برگزار کنند ممکن است قهرمانی جهان و بسیاری از رویدادهای مهم آن سال خود را نیز به اجبار لغو یا تعلیق نمایند. همانگونه که در مقاله پیش در همین رسانه گفته شد، 2021 رویدادهای بسیاری را در خود گنجانده که ممکن جا را برای بازیهای المپیک تنگ نمایند.
پیامدهای اقتصادی این تعویق چه خواهند بود؟
آی. او. سی. برای تضمین برگزاری با کیفیت و طبق برنامه بازیها، 2 میلیارد دلار از میزبان دریافت نموده است. شرکت رسانهای اِن. بی. سی. حق پخش بازیها را برای آمریکا دریافت نموده و او نیز وفق قرارداد از آی. او. سی. تضمین گرفته است. این رسانه در ششمین سال همکاری خود با آی. او. سی. بوده و قراردادی به مبلغ 7/75 میلیارد دلار تا سال 2032 برای حق پخش امضاء و پرداخت نموده است!! شرکای تجاری المپیک منجمله "پراکتر اند گمبل" و "ویزا" نیز میلیونها دلار مرتبط با بازیها به آی. او. سی. پرداخت نمودهند!! اقتصاد ژاپن نیز جدای از کاهش معنادار شمار گردشگران در فصل بهار، تحت تاثیر شدید 28 میلیارد دلار (به نقل از اسوشیتدپرس) هزینهای قرار خواهد گرفت که تاکنون مصروف بازیها داشته است. بنابراین برگشت سرمایه، حداقل برای 2020 ناممکن شده است و حتی برخی از هزینههای صرف شده توسط دولت ژاپن برای تابستان 2020، در صورت برگزاری بازیها در 2021، میبایست مجدداً تامین اعتبار و هزینه شوند.
آیا همچنان احتمال لغو کامل بازیها وجود دارد؟
بله، این اتفاق ممکن است. تصمیم قطعی در خصوص برنامه بازیها هنوز اتخاذ نگردیده است. با این حال برای این رویداد ورزشی بزرگ، اماکن مختلف میبایست نگهداری شوند و صدها قرارداد نیز دوباره منعقد گردند.
لذا با توجه به موارد فوق و نیز نکات مذکور در مقاله قبلی در همین رسانه، مقامات سرزمین آفتاب تابان سناریوهای مختلفی مبنی بر روش گذر از معمای کرونا را مطرح خواهند کرد هرچند آی. او. سی. و دولت ژاپن اطمینان دارند که بازیها را تحت عنوان "توکیو 2020" برگزار می شود؛ اما فائق آمدن بر موانع موجود به معنای واقعی کلمه، بحث دیگریست!!